Bernadette van Nus: ‘Liever energie dan terughoudendheid’

Bernadettes liefde voor kunst en het doceren van kunst werden aangewakkerd door haar oma. Terwijl ze op school door haar klasgenoten werd buitengesloten en docenten niet wisten wat ze met haar aan moesten vanwege haar ADHD, leerde ze zich uiten door aquarelschilderijen te maken met haar oma. ‘Zij heeft nooit de kunstacademie kunnen doen. Ik had de kansen die zij niet heeft gehad. Dus ik ben ervoor gegaan.’ Buitenbeentjes of moeilijke leerlingen zichzelf helpen te ontdekken is een belangrijke drijfveer.

‘Leerlingen denken vaak dat ze tijdens kunstlessen iets moeten maken wat technisch heel goed is. Dat heeft mij vroeger ook vaak geblokkeerd.  Gelukkig is dat op de kunstacademie eruit geslagen. Ik vind het belangrijk dat plezier, verlangen en experiment er weer in komen. In mijn lessen geef ik opdrachten waarin je veel vrijheid hebt. Ik reik leerlingen de techniek aan en laat ze bijzondere voorbeelden zien. Daarna laat ik ze los. Bij mij in de les mag je praten, rondlopen en elkaar inspireren. Ik heb liever energie dan terughoudendheid. Het is aan mij om dat in goede banen te leiden.’

‘Laatst, op een basisschool, zat er een jongetje achterin de klas maar wat aan te klooien. Halverwege de les had hij nog niks gemaakt. Ik ben naast hem gaan zitten en vroeg hem waar hij tegenaan liep. “Als ik ga tekenen wordt het lelijk. Ik kan alleen maar krassen!” zei hij toen. Ik ben toen met hem gaan werken. Ik heb veel voor hem gedaan en hem vervolgens zelf dingen laten invullen. Ik heb hem veel aangemoedigd . Toen ik even later andere kinderen ging helpen, heeft hij er uit eigen beweging dingen bij getekend. Dat was een hele stap. Zo kreeg hij er zin in.’

Dit soort verhalen illustreren voor Bernadette het belang van kunstonderwijs. Het gaat om veel meer dan alleen om wat de leerlingen maken. Het gaat om hoe ze zichzelf ontdekken en ontplooien. ‘Ik denk dat creativiteit een spiegel is van wat er in jezelf gebeurt, en daarom een goede tool kan zijn voor je ontwikkeling en hoe je over jezelf denkt. Dit zorgt ervoor dat ik vaak een hechte band heb met de klassen.’

Zo’n verbinding leggen is soms een uitdaging in het voortgezet onderwijs. ‘Pubers hebben al zoveel muren opgebouwd. Het duurt langer voordat je daar doorheen breekt’,  geeft Bernadette toe. ‘Maar als dat je lukt is dat heel bijzonder.’ De middelbare school waar ze werkt heeft leerlingen die last hebben van een moeilijke privé situatie, en die daardoor op een negatieve manier aandacht vragen in de les. Geen makkelijke leerlingen dus om aan te zetten tot iets creatiefs.

Maar door ze passende opdrachten te laten doen, komt er een hoop enthousiaste productiviteit los. ‘Laatst hebben ze houtblokjes met gaatjes die ik nodig had voor vier andere lessen voor mij gezaagd en geboord. “Mevrouw, u bent onze mattie”, zeiden ze tegen me. Sindsdien werken ze hard. Een van die jongens heeft laatst een 9 gehaald.’

‘Ik vind docentschap het mooiste beroep ter wereld’, zegt Bernadette van Nus stellig. Daarom beoefent ze haar beroep uit in verschillende vormen. Naast twee dagen per week CKV en kunst op een middelbare school, geeft ze cursussen via Scholen in de Kunst en lessen crea op basisscholen via NEOS Cultuuronderwijs. Zoveel werk jongleren valt Bernadette soms lastig, maar dat maakt het ook een spannende ontdekkingsreis. ‘Ik ben pas begonnen. Ik zoek nog naar waar mijn kracht ligt.’