Zien, voelen en horen: kunstbeleving bij de kleinsten

Oorverdovend stil is het als theatermaker Jesse van Delft start met haar Kleintjekunst performance ‘Spiegeldingen’. Je kunt een speld horen vallen. De ruimte in kindcentrum Ska ’t Vliet is speciaal hiervoor omgebouwd tot minitheater. Elf kinderen in de leeftijd van anderhalf tot vier kijken met volle aandacht hoe Jesse met haar spiegelvormen de wereld kantelt, uitsnijdt, op zijn kop houdt, dubbelt en vervormt. Dan nodigt Jesse de kinderen langzaam uit tot meedoen. Eerst nog wat onwennig, maar uiteindelijk wint de nieuwsgierigheid het zelfs bij de meest verlegen kinderen. De serene stilte maakt plaats voor het omhangen van een spiegeltje, het vastpakken en rollen van een bal of het vol verwondering kijken naar zichzelf in de spiegel. De kinderen focussen zich vanzelf op de zintuigelijke waarneming. Wat voelen, horen en zien ze?

Zelf ontdekken en doen

‘We zijn als volwassenen zo geconditioneerd’, zegt wethouder Cultuur Frank de Wit, die op uitnodiging van NEOS Cultuuronderwijs en Ska de performance bijwoont. ‘Je kunt je bijna niet meer voorstellen hoe het is om net als deze kinderen je creativiteit te ontdekken en te ervaren. Veel van wat wij kinderen aan speelgoed aan reiken is tegenwoordig al af. In Leusden willen we de nadruk juist meer leggen op zelf ontdekken en doen, actief cultuur maken, en niet alleen consumeren.’

Nicole Benink, opleidingscoördinator bij Ska, sluit zich daar helemaal bij aan: ‘Bij Ska willen we dat kinderen de creativiteit zoveel mogelijk uit zichzelf halen en dat is precies wat er gebeurt bij performances van Kleintjekunst. En niet alleen de kinderen, ook de pedagogisch medewerkers verwonderen zich en raken geïnspireerd in hoe je de creativiteit bij kinderen aanboort,’ voegt Benink toe. ‘Die creativiteit is belangrijk, omdat het deel uitmaakt van de basisvaardigheden van elk mens: zelf goed na kunnen denken, dingen van meerdere kanten bekijken en zelf oplossingen bedenken, als je kinderen dat kunt meegeven, komt de rest ook wel goed.’

Ook Heleen van der Wal, bij Ska verantwoordelijk voor het uitvoeren van het pedagogisch beleid, is erg enthousiast: ‘Je ziet dat Jesse de activiteit met heel weinig woorden aanbiedt en de kinderen hun eigen nieuwsgierigheid en impulsen volgen bij het ontdekken van de spiegels. Ze gaan hun eigen weg, leren ook van elkaar en ontdekken zelf, zonder veel ingrijpen, wat ze allemaal kunnen met het materiaal.’

Gelijke kansen

Volgens wethouder de Wit is dat ook de waarde van cultuuronderwijs vanaf jonge leeftijd. ‘Kunstzinnige activiteiten zetten aan tot ontdekken, en leren je open te staan voor hoe andere mensen tegen de wereld aankijken en zelf creatief te zijn,’ zegt hij. ‘Het maakt onderdeel uit van je totale welbevinden. Als je niet al op jonge leeftijd in aanraking komt met cultuur, is de kans kleiner dat je er op oudere leeftijd wat mee gaat doen.’

Cultuur wordt volgens De Wit vaak weggezet als iets extra’s wat niet perse nodig is en met financiën in dezelfde portefeuille zit hij soms wel in een spagaat: ‘Maar voor mij is cultuur net zo waardevol als alle andere zaken.’ Beleidsadviseur Krista Wassenburg denkt dat cultuur, maar ook sport zorgen voor mentaal welzijn en een breed sociaal netwerk: ‘Beide zijn onmisbaar, zeker als je ouder wordt.’ En voegt zij toe: als gemeente Leusden staan wij voor een inclusieve samenleving en cultuuronderwijs creëert ook gelijke kansen: ieder kind komt in aanraking met verschillende vormen van cultuur ongeacht zijn of haar achtergrond.’

Kleintjekunst op jouw groep?

Lees hier meer over het aanbod van Kleintjekunst.
Een Kleintjekunst performance boeken kan door een e-mail te sturen naar: team@neoscultuuronderwijs.nl.