16 tips voor de kunstvakdocent

In dit artikel:

Dag 1: Arjen Gunst – Ai in de kunstles
Dag 1: Freek Zwanenberg – Aansluiten bij de digitale jeugdcultuur
Dag 2: Melissa Bremmer en Oscar Maarleveld – Wicked Arts Assignments
Dag 2: Dorien Wijstma – Erfgoed en de omgeving

AI op een betekenisvolle manier inzetten als kunstdocent

Tijdens de workshop van Medialab ervaarden deelnemers hoe je AI praktisch kunt gebruiken in je kunstonderwijs. Dit zijn de tips van workshopleider Arjen Gunst:

1. Er is geen ‘Ben je voor of tegen’ discussie. Generatieve AI is er. Zie het als gereedschap om in te zetten.
2. Als AI een gereedschap is, hoeft het geen eindproduct te maken. Het kan makers helpen een schets te maken, een basis te geven om op voort te borduren.
3. Generatieve AI kan drempelverlagend werken voor leerlingen die denken ‘dat ze niets kunnen maken’, ‘niets moois kunnen maken’ of twijfelen over of hun werk ‘goed genoeg is’. Het kan leerlingen helpen om een concrete start te maken en twijfel weg te nemen.

Als kunstdocent aansluiten bij de online leefwereld van de jeugd

Tijdens zijn interactieve lezing nam Freek Zwanenberg ons mee in de digitale jeugdcultuur van. Wat zijn de mooie kanten van de digitale wereld en waar moeten we kritisch over zijn? Via inspirerende voorbeelden liet Freek zien hoe je de digitale leefwereld van jongeren kunt integreren in je kunstles. Hieronder zijn tips:

1. Zie digitale media (waaronder AI) als een aanvulling, de fysieke en analoge kunstles blijft de basis (en die is hartstikke belangrijk)
2. Beschouw smartphone en tablet als digitale tools waar ook kunst mee gemaakt kan worden, en dat dat belangrijk is om aan leerlingen te leren.
3. Zoek zelf naar inspirerende kunstenaars en kunstwerken op sociale media, en vraag leerlingen daar ook eens naar.
4. Experimenteer met het laten creëren van digitale kunstwerken door de leerlingen, bijvoorbeeld met video of AI afbeeldingen.
5. Durf jezelf kwetsbaar op te stellen omtrent digitale media, laat leerlingen hun kennis en ervaring hierover delen.

Wicked Arts Assignments: creativiteit stimuleren met uitdagende kunstopdrachten

Het boek Wicked Arts Assignments staat vol spannende, grappige, poëtische, sociaal betrokken of uitdagende kunstopdrachten, ontworpen door kunstdocenten en kunstenaars van over de hele wereld. Ze zetten leerlingen aan om anders na te denken over zichzelf, over kunst en over de wereld. In de al net zo dynamische en spannende workshop gingen we praktisch aan de slag met de Wicked Arts Assigments, onder leiding van Melissa Bremmer en Oscar Maarleveld. Hun tips:

1. Laat je voor je kunsteducatieve praktijk inspireren door hedendaagse kunst.
2. Leg een database aan met hedendaagse bronnen die je kan inzetten voor een les of laat je inspireren door platforms als Artist is Present of Mister Motley.
3. Zoek in je kunstopdrachten een uitdagende balans tussen vrijheid en kaders.
4. Ontwerp je kunstopdrachten in een collectief: je collega’s zijn een bron van inspiratie!
5. Bedenk bij de kunst die je fascineert: voor welke opdracht zou dit gemaakt kunnen zijn? Probeer de opdracht eerst zelf uit om te zien of de opdracht haalbaar maar vooral genoeg uitdaagt en inspireert.

Erfgoed en de omgeving betrekken in de kunstles

Tijdens de workshop van Dorien Wijstma van Landschap Erfgoed Utrecht zagen we hoe je meer met de omgeving kunt doen in de kunstles. Wat biedt de omgeving aan kunst en erfgoed? En welke creatieve werkvormen kun je koppelen aan de omgeving? Dit zijn de tips van Dorien:

1. De eigen omgeving is voor kinderen een schatkamer om te ontdekken. Ze kunnen betekenis geven aan de wereld om zich heen: verzin bewegingen bij de weg naar school en dans, verzamel geluiden en maak een ritmestuk, schrijf een gedicht over een monument alsof het kan praten of maak een beeldende atlas waarin je verbeeldt wat de plek voor jou betekent.
2. Erfgoed gaat ook het ervaren met de zintuigen: wat zie je, ruik je, hoor je, wat proef je? En wat zou je kunnen horen, zien, voelen, proeven, ruiken als je terug in de tijd gaat? Deel de emoties, ideeën en woorden erbij. Wat voel, denk en ervaar jij en hoe is dat bij de ander?
3. Zonder verhaal geen erfgoed. Als je een vraag aan het erfgoed(plek) zou kunnen stellen alsof het een mens is, wat zou je willen weten? Waar ben je nieuwsgierig naar? Waar verwonder je je over? Ga vervolgens samen op onderzoek uit en verzamelen verhalen.