Jongeren een stem geven met kunst

‘Als woorden tekort schieten, kun je met kunst vaak wél tot de kern komen.’ Het is een treffende samenvatting van de inspiratiemiddag die NEOS organiseerde met Kunst Centraal en Cultuur & School Utrecht, in het Utrechtse theater De Berenkuil. Een middag vol workshops, uitwisseling en voorbeelden van kunstzinnige projecten voor en door jongeren.

Aanleiding voor de bijeenkomst is het toenemend aantal jongeren dat kampt met mentale uitdagingen. Dat kunst en cultuur kan helpen om met psychische problemen om te gaan, dat weten we inmiddels gelukkig ook. ‘Kunst is niet alleen iets om te consumeren en bij te ontspannen, maar kan ook een krachtig middel zijn om te werken aan veerkracht en persoonlijke groei,’ vertelt NEOS adviseur Femke Saher. ‘De vraag is hoe je dat op een goeie manier doet en daar zie ik professionals in het onderwijs en jongerenwerk nog wel mee worstelen. Bij de invulling van deze bijeenkomst kozen we er daarom voor om vooral op die vraag in te zoomen.’

Taboe doorbreken

Werken aan mentale weerbaarheid begint volgens Femke bij het doorbreken van het taboe op het onderwerp: ‘Praten over psychische problemen is vaak erg lastig en kunst is bij uitstek een manier om dat gesprek op gang te brengen. De dansfilm Legends of the Roof van productiehuis Kosmik, die we tijdens de bijeenkomst kregen te zien, is daar een mooi voorbeeld van. De film snijdt moeilijke thema’s aan, zoals depressie en zelfdoding en doet dat op zo’n manier dat het mensen na afloop aanzet tot een gesprek. ‘Ik voel me nu echt begrepen,’ zei iemand een keer na afloop, vertelt Wassim Jouhri, een van de dansers van Kosmik.’

Jongeren een stem geven

Een van de belangrijkste inzichten die tijdens de bijeenkomst boven kwam drijven is volgens Femke het belang van luisteren naar jongeren en hen een stem geven. Hoe dat in de praktijk uit kan pakken vertelde panellid Elisabeth Minnee, dramadocent en cultuur coördinator bij het Axia College, een school voor jongeren met mentale uitdagingen. ‘Elisabeth vertelde over hoe de jongeren op hun school zelf aan de slag gaan met kunst en hoe dat bijdraagt aan hun mentale welzijn,’ vertelt Femke. ‘In een eerdere samenwerking met het Axia College hebben we als NEOS daarom bewust ingezet op projecten waarbij jongeren zelf een creatief proces doormaken. Je kiest dan een bepaalde expressievorm, maar eigenlijk gaat het vooral om het creatief bezig zijn en het vinden van een eigen taal, een manier om jezelf te uiten.’

Ook meer doen met kunst en weerbaarheid?

Ben je docent en wil je binnen jouw school meer doen met kunst en mentale gezondheid? Neem gerust vrijblijvend contact op met Femke Saher.