Motiveren door te luisteren tijdens de NEOS Zomeracademie
Hoe maak je als kunstdocent contact met leerlingen? Als je trucjes toepast of een rol speelt, prikken tieners daar doorheen. Wat ze willen is serieus genomen worden. Dat er naar hun wordt geluisterd. Dat is de kern van de workshop Motiveren door te luisteren die Lieke Kalhorn en Fieneke Geerling geven tijdens de NEOS Zomeracademie 2022.
Op 23 en 24 augustus 2022 konden creatieve professionals zich onderdompelen in levendige en leerzame workshops op sfeervolle locaties. Ondanks de hoge temperaturen overtrof de opkomst alle verwachtingen. Dat gold ook voor het enthousiasme waarmee de deelnemers zich overgaven aan de verschillende workshops.
‘Ik vind het heel leuk om zo met elkaar het nieuwe jaar in te gaan. Je krijgt er energie van en inspiratie.’Docent bij Eye en Kunsthal KaDE
‘Ik heb de Zomeracademie vorig jaar ook gedaan en dat is goed bevallen,’ vertel Judith Nuijen, freelance docent bij Eye en Kunsthal KAdE. ‘Ik vind het heel leuk om zo met elkaar het nieuwe jaar in te gaan. Je krijgt er energie van en inspiratie.’
Die inspiratie kwam in de vorm van fysieke workshops dans en improvisatie. Maar we zochten ook de diepgang op in de vorm van gesprekken, tijdens de workshops Diversiteit en didactische werkvormen, Zien wat je niet zien en Motiveren door te luisteren.
Minder praten en meer luisteren
Fieneke en Lieke zijn werkzaam als docent en studiekeuzeadviseur en hebben allebei drie kinderen. Vanuit deze praktijkervaring geven ze workshops aan ouders, docenten en jongeren. ‘Wij willen onze cursisten niet vertellen hoe het moet en hoe niet,’ legt Lieke uit. ‘We laten zien wat wij ervaren wat in ons vak goed werkt.’
De deelnemers komen meteen met hun eigen vragen en casussen. Voor kunstdocenten brengt werken met pubers zo zijn eigen uitdagingen mee. Met vakken als drama of dans moeten leerlingen erg uit hun comfortzone stappen. Als museumdocent heb je een klas slechts eenmalig, wat een ander soort dynamiek oplevert. Communiceren met stille kinderen is altijd een uitdaging. Toch is de oplossing meestal in de kern hetzelfde.
Volgens motivatiepsychologen wil iedere leerling graag leren, als daarbij wordt voldaan aan bepaalde voorwaarden. Dat zijn leren op je eigen manier (autonomie), voelen dat je iets echt kan (competentie) en een veilig omgeving (verbondenheid). Om dit voor een leerling te realiseren is het belangrijk om de dialoog met ze aan te gaan. ‘Zorg niet dat leerlingen uit hun comfortzone moeten komen. Zorg dat jouw les hun comfortzone wordt,’ adviseren de workshopleiders.
Lieke en Fieneke illustreren dit door een dialoog na te spelen tussen een docent en Thomas, die bang is om te dansen. Door te zoeken naar Thomas’ onderliggende emotie, maar ook door de bal bij hem neer te leggen, lukt het om een invalshoek te vinden die past bij zijn interesses en motivatie. ‘Als je weet hoe je door te luisteren verbinding maakt, dan kan je verder,’ zegt Lieke. ‘Dat is de boodschap die wij willen geven.’
Niet alles wat er tijdens de workshop werd verteld was nieuw voor Judith, maar het was wel zó treffend verwoord dat een hoop zaken op hun plek vielen. ‘Ik vond het goed om weer te beseffen dat het vaak veel beter werkt als je de leerlingen zelf verantwoordelijkheid geeft en zelf oplossingen laat bedenken. Minder praten en meer luisteren. Dat is me vandaag bijgebleven.’
