Theaterlessen: samen op zoek naar balans

Sinds drie jaar werkt NEOS Cultuuronderwijs samen het Amsfort College aan cultuuronderwijs. Onderdeel hiervan zijn onder andere wekelijkse lessen theater in het Eemhuis. Een groep enthousiaste leerlingen wilde echter meer. Zo ontstond vanuit het Amsfort de wens voor een naschoolse theateractiviteit. Ouderwets theatermaken na schooltijd, dat was de opdracht die NEOS meekreeg. Inmiddels komen sinds januari leerlingen wekelijks samen om te werken aan hun zelfgemaakte voorstelling En nu is het afgelopen, die eind deze maand zal worden opgevoerd in theater De Kamers. Hiervoor koppelde NEOS de leerlingen aan aanstormend theatertalent Thjum Arts.

‘Zo is de cirkel rond’

‘De voorstelling gaat over het niet langer verbergen van je ware ik’, vertelt Thjum. ‘Dat is een thema dat leeft op een middelbare school. Dat moet je wel brengen met een beetje humor. Die balans zijn we samen aan het zoeken.’

Thjum ging zelf naar ’t Hooghe Landt College in Amersfoort waar hij de smaak van het ouderwetse theatermaken te pakken kreeg. Later, tijdens zijn studie Cultureel Maatschappelijke Vorming ging hij optreden in comedyclubs’. ‘Dat liep op een gegeven moment uit de hand,’ zegt hij lachend. Het werd zijn carrière. Ook geeft Thjum via NEOS met veel plezier trainingen en begeleidt hij theaterproducties op scholen. ‘Zo is de cirkel mooi rond.’

Statuswissels en veiligheid

Op het Amsfort begon Thjum met oefeningen die leerlingen basiskennis bijbrengen over scène-opbouw. ‘Wat bijvoorbeeld goed werkt is het statusspel, waarbij je personages hebt met hoge en lage status, en op een gegeven moment kantelt dat. Na drie lessen of zo zijn we begonnen zelf een stuk te maken. Na een paar maanden vragen de leerlingen nog soms of ze van status moeten wisselen?” Door deze oefeningen zijn de leerlingen dus bewuster gaan nadenken.’

‘Om leerlingen de ruimte te geven om een stuk zelf te ontwikkelen, moeten ze zich veilig voelen. Daarom doe je ook improvisatieoefeningen waarbij ze in alle samenstellingen met elkaar spelen. Op een gegeven moment merkte ik echt dat er een omslag kwam in de groep. Nu durven ze meer met elkaar te delen, ook over hun eigen leven.’

Ook ziet Thjum hoe snel leerlingen iets oppikken als je ze de vrijheid geeft. ‘Zeker als je werkt met vmbo-leerlingen. Ze houden van een korte instructie die snel tot de kern gaat. Dat maakt het wel anders dan mijn werk als cabaretier. Daar mag ik lang praten!’

Dit was het waard!

Er zijn ook moeilijke momenten. Naast de repetities gaat het schoolleven gewoon door met toetsweken en andere verplichtingen. ‘Soms komen de leerlingen vermoeid binnen en dan is het lastig om er weer in te komen’,  erkent Thjum. Maar ook met deze gevoelens weet hij meestal iets te doen. ‘Theater is een middel om verbinding te maken met de ander en met jezelf. Natuurlijk willen we allemaal een goed stuk neerzetten, maar eigenlijk gaat het vooral om die vibe in die groep.’

Zoals vaak wordt gezegd, ontwikkelen leerlingen met theaterlessen taal- en presentatievaardigheden. Toch is het volgens Thjum vooral de ervaring om over een langere periode samen iets te creëren en uiteindelijk iets moois neer te zetten, wat het zo relevant maakt. ‘Als die uitvoering er is dan voelen ze, dit was het waard! En dat geldt niet alleen voor hen, maar ook voor de rest van de school. Leerlingen kijken naar die voorstelling en zien dan wat er mogelijk is. Dan gaan ze ook denken, waarom zit ik nou eigenlijk de hele tijd in mijn eentje op mijn mobiel?’

Theaterprojecten op jouw school?

Ook geïnteresseerd in het ontwikkelen van een theaterproject op jouw school met een professionele theatermaker? Adviseur voortgezet onderwijs Femke Saher (femke@neoscultuuronderwijs.nl) informeert je graag over de mogelijkheden.

Beeld: Jaap Reedijk